In het archief ligt een grote verzameling over de provincie, zoals bouwvergunningen, persoonlijke dossiers, oude kranten en foto’s. “Er is informatie te vinden over wanneer en hoe dingen gebouwd zijn bijvoorbeeld. Voor mensen die iets over hun familie of woonomgeving willen weten, kan het archief een bron van informatie zijn”, zegt ze. “Je kunt er ook online een heel aantal dingen al vinden,” zegt Visser.
Openbaarheidsdag
Een belangrijk onderdeel van het werk van Het Flevolands Archief is het openbaar maken van archieven na verloop van tijd. Dat gebeurt elk jaar tijdens de Openbaarheidsdag. Truus is als vrijwilliger betrokken geweest bij dit proces. “Elk jaar komen er weer nieuwe dossiers vrij omdat de vervaldatum is verlopen en het niet meer geheim hoeft te blijven,” vertelt ze. Vaak gaat het om stukken die 75 jaar niet openbaar mochten zijn, maar bij persoonlijke dossiers kan die termijn oplopen tot 100 jaar.
Een archivaris of bibliothecaris presenteert op Openbaarheidsdag een of meer dossiers die geschikt zijn om uit te lichten. Het kan gaan om uiteenlopende onderwerpen, zoals politieverordeningen of andere stukken die iets zeggen over het dagelijks leven van vroeger. “Dat kan heel boeiend zijn,” zegt Visser, “en soms ook persoonlijk heel interessant, omdat je misschien wel ineens dingen tegenkomt over je eigen familie.”
Orde scheppen
Zelf werkt Truus als vrijwilliger vooral aan het toegankelijk maken van archieven. Ze doet dat samen met een collega. “Het bestaat uit het ordenen van collecties die uit meerdere archiefdozen bestaan. Daar zijn we orde in aan het scheppen,” legt ze uit. “Daarna kan de collectie digitaal worden verwerkt. Dat betekent dat elk dossier een nummer en een beschrijving krijgt, zodat mensen die dingen kunnen opzoeken.”
De collectie waar Visser momenteel aan werkt, gaat over de afsluiting van de Zuiderzee. “En de consequenties daarvan voor alle dorpjes en steden die aan die Zuiderzee lagen,” zegt ze. Een van die consequenties was werkloosheid, waardoor plannen voor werkverschaffing werden gemaakt. “Men wilde fabrieken stichten zodat werkloze mensen daar geld konden verdienen, daar heb je allemaal correspondentie over.”
Het ordenen van zo’n collectie kost veel tijd. Visser en haar collega zijn er al geruime tijd mee bezig. “Ik denk dat we er al zo’n twee jaar aan werken,” vertelt ze. “Als je dan klaar bent, heb je echt iets geleverd,” zegt ze.
Onverwachte verhalen
Naast het opvragen van informatie zijn er in het gebouw soms kleine exposities te zien. Visser wijst op een presentatie van Batavialand, dat in hetzelfde gebouw is gevestigd. “Het is een hele kleine tebtoonstelling, maar er wordt een mooi beeld geschets van de situatie na het afluisten van de Afsluitdijk voor de gedupeerden."
Visser is niet alleen geïnteresseerd in grote historische gebeurtenissen, maar juist ook in kleine, soms onverwachte verhalen. Een voorbeeld dat haar is bijgebleven, komt uit een politieverordening van Urk. Daarin werd beschreven hoe een bakker werd beboet omdat hij vóór tien uur ’s ochtends brood verkocht. “Dat werd in hele ambtelijke taal beschreven, alsof het een enorme misdaad was,” vertelt ze. De regel had te maken met gebruiken uit die tijd. “Dat laat ook zien wat voor sfeer er toen was, heel veldwachterachtig. Het is interessant dat je daar 75 jaar later zo heel anders tegenaan kijkt dan toen,” zegt ze.
085-0298980