Flevofood werkt aan onbemande streekproductenwinkel in Dronten

Winkel van 100 vierkante meter

De vicevoorzitter van Flevofood is druk in de weer om het idee van een onbemande Pantry te realiseren: “We zetten in op een winkel van 100 vierkante meter”, zegt Jaap Kodde. Volgens hem gaan de ontwikkelingen om een echte winkel van de grond te krijgen de laatste weken steeds sneller. Flevofood is een vereniging van voedselbedrijven die letterlijk en figuurlijk geworteld zijn in de polder. De vereniging wil de regionale voedseleconomie versterken door lokaal geproduceerd voedsel ook lokaal aan de man te brengen. Dat is goed voor de ondernemers in Flevoland en het is goed voor het milieu, want het scheelt een heleboel uitstoot van fossiele brandstoffen als we onze boodschappen niet van de andere kant van de planeet halen.

Van het één komt het ander

“Zo'n twee jaar geleden zijn we begonnen met het opzetten van boerenmarkten”, zegt Kodde. En die markten waren dan gekoppeld aan een evenement zoals de start van de Tulpenroute. Maar het organiseren van die boerenmarkten bleek zeer lastig en kostbaar. Er moest telkens veel geregeld worden met vergunningen, staanplaatsen, transport, koeling en voedselveiligheid. En de mensen die op die markten achter de kraam stonden waren vaak ook de mensen die op het eigen bedrijf een boerderijwinkel hebben, zegt Kodde. “En je kunt niet op twee plekken tegelijk geopend zijn.”

De formule van de Pantry

Flevofood zocht daarom naar een alternatief. En dat alternatief werd gevonden in de IJsselvallei. Want in oktober 2021 opende daar in het dorpje Wilp een zogeheten 'Pantry'. Dat is een onbemande streekwinkel waar je 24 uur per dag door middel van een app op je telefoon verse producten kunt kopen zoals groente, fruit, zuivel en vlees. Dat idee van die Pantry startte in Wilp door het gemis van een buurtsuper. Door de onbemande Pantry konden inwoners toch de dagelijkse boodschappen te doen in een streek waar verder weinig tot geen aanbod van winkels was.

Hoe werkt het?

Het idee van die onbemande winkel komt bij Lukas Lagerweij vandaan. “De Pantry begint thuis”, legt Lagerweij uit. Om toegang te krijgen tot de onbemande winkel downloaden klanten allereerst een app op hun telefoon. “En via die app kun je precies zien wat er op dat moment in de winkel te krijgen is.” Want de Pantry hangt vol met camera's. Die camera's tonen wat er ligt en wat het kost. De levensmiddelen worden aangeleverd door producenten om de hoek. Het gaat dus om kaas of eieren of vlees of vis die lokaal is geproduceerd. En via de Pantry worden die lokale levensmiddelen ook weer lokaal verkocht.

De levensmiddelen zijn niet enkel streekgebonden, ze zijn ook seizoensgebonden. “Je hoeft bij de Pantry in Wilp nu niet naar aardbeien te zoeken, want die zijn er nu niet”, zegt Lagerweij.  “Zie je iets wat je wilt, dan stap je op de fiets en dan ga je het halen”. Het gemak voor de klant is dat die niet langs allerlei boederijwinkels hoeft voor die lokale levensmiddelen. Ze zijn allemaal te krijgen op één centrale plek. En je bezoek is niet gebonden aan openingstijden.

De boer bepaalt zijn eigen prijs

De prijzen van de producten in de Pantry worden bepaald door de producenten zelf. Aangesloten boeren kunnen op de boerderij zelf een label maken met daarop een QR-code en de prijs. “De klant krijgt toegang tot de Pantry via de app”, zegt Lagerweij.  “Als je binnen in de Pantry aangeeft dat je wilt winkelen, dan verandert je telefoon in een scanner.” Je scant als klant alle producten die je wilt meenemen. Afrekenen doe je daarna via de app en Ideal. “Maar het kan ook met je pinpas”.

Lukas Lagerweij werd door Flevofood gevraagd of hij zijn systeem voor een onbemande streekwinkel wilde komen uitleggen in Dronten. En zo geschiedde. Medio oktober was er een bijeenkomst in restaurant Moellies in Dronten. “Het zat goed vol”, zegt Lagerweij. “Ik kreeg het idee dat men erg enthousiast was.” Jaap Kodde beaamt dat. “Onze leden waren erbij, de gemeente was erbij, mensen van de bank. Iedereen vond het interessant. En de gemeente gaf aan: dit initiatief past prima bij de plannen die er zijn voor het centrum.”

Haalbaarheid onderzoeken

Tot nu toe zijn er drie Pantry streekwinkels in het land. Naast Wilp zit er één in  Hoonhorst bij Dalfsen en er is een onbemande Pantry in Malden bij Nijmegen. “De eerste Pantry in Wilp is een gebouwtje wat we zelf hebben getimmerd. Het staat bij iemand in de achtertuin”, zegt Lukas Lagerweij.

In Dronten wil Flevofood een winkel van 100 vierkante meter, dat bestaat nog nergens. Lagerweij is enthousiast over de plannen in Dronten. Maar of het idee van Flevofood haalbaar is dat durft Lagerweij niet te zeggen. De bestaande Pantry-winkels zijn veel kleiner van opzet. “Je moet wel heel veel bloemkooltjes verkopen om alles te kunnen betalen.”

Daarom wordt de haalbaarheid van zo'n onbemande streekwinkel in Dronten goed onderzocht. Jaap Kodde van Flevofood hoopt daar binnenkort meer zicht op te hebben. “We zijn op dit moment bezig met het beleidsplan.” Als dat klaar is, dan wil de vereniging daar met de overheid over in overleg. “We zijn ook druk met een inventarisatie; wie wil er in Flevoland aan meedoen? Dat doen we onder onze leden maar we zoeken ook contact met producenten daarbuiten”, aldus Kodde. Hij benadrukt dat meedoen aan de Pantry niet is voorbehouden aan boeren die biologisch-dynamisch werken. Ook Flevolandse boeren die gangbaar produceren zijn welkom om artikelen te leveren. “Wie wil, kan zich bij ons aansluiten.” Kodde is enthousiast over het enthousiasme wat hij uit het veld krijgt. “Iedereen die het plan aanhoort, zegt: Doen!”

Educatie

Kodde wil dat de winkel ook ruimte biedt voor educatie. “Waar komt ons voedsel vandaan, wat moet de boer daar allemaal voor doen?” Flevofood speelt met de gedachte om in de winkel allerlei soorten workshops te geven voor bezoekers. “Een mogelijkheid is samenwerking met bekende chef-koks”, zegt Kodde. Aan wie we dan moeten denken, dat wil Kodde nog niet kwijt. “Het zou zo maar eens kunnen gaan om iemand die bekend is van tv”, lacht hij.